Kvitdodre Berteroa incana (L.) DC.

Kvitdodre er ei to- til fleirårig urt med opprette stenglar opptil 40 cm. Planten er gråkvitt stjernehåra på blad, stenglar, begerblad og frukter, og med nokre lange, ugreina hår, særleg i blomestanden. Stengelen er greina eller ugreina med sitjande, heile og avlange blad. Blomestanden er ein klase som strekkjer seg svært mykje i fruktstadiet. Begerblada er ikkje sekkforma ved grunnen. Kronblada er store, 4,5–7,5 mm lange, kvite og kløyvde nesten ned til midten. Dei ytre pollenberarane har ei tann ved grunnen; dei indre er breie og avflata mot grunnen. Frukta er ei opprett, litt oppblåst, kortskulpe som ligg inntil eller sprikjer noko ut frå stengelen. Ho er elliptisk, med ein lang griffel på 1,5–3,5 mm og med skiljeveggen på langs. Skulpeveggane er utan tydeleg midtnerve. Det er to til seks frø i kvart skulperom.

Kvitdodre er diploid med grunntal x = 8 og kromosomtal 2n = 16. Teljingar er ikkje utførte på norsk materiale.

Kvitdodre er framand og er komen inn med såfrø (gras og kløver), med ballastjord og i seinare tid med ulike transportmiddel. Arten var først funnen i 1847 på Økern i Oslo. Han er bufast og er fullt ut naturalisert på tørrbakkar og på tørr sand- og grusmark, og han er vanleg som ugras langsmed vegar, jernbanar og på skrotemark. Han veks oftast på nokså næringsfattig grunn, men har litt preferanse for baserik grunn der han er blitt vanleg på grunnlendt kalkmark. Han er framleis i auke, men har kanskje om lag nådd sitt potensielle areal i Noreg. Utbreiinga som bufast strekkjer seg frå boreonemoral til sørboreal sone, med meir ustabile førekomstar i nemoral og mellomboreal sone. Spreiinga har vore rask. Dei første 25–30 åra (1847–75) blei han funnen fleire stader kring Oslo–Drammen, i Mjøsområdet, på Ringerike og i Kristiansand. Dei neste 25 åra (1876–1900) blei arten nokså hyppig funnen på sørlege Austlandet, Sørlandet og Vestlandet nord til Sogn, og han dukka opp einskilde stader i Nord-Trøndelag og Nordland. Dei neste 50 åra (1901–50) blei han vanleg i varmare delar av Austlandet, Sørlandet, Vestlandet og kring Trondheimsfjorden, og med spreidde funn elles heilt nord til Alta (Finnmark). Dei siste 70 åra har det berre skjedd ei auke innanfor dei nemnde områda.

Kvitdodre er spreidd til lokalt svært vanleg på Austlandet inn til Tolga (Hedmark), Røros (Sør-Trøndelag), Sel (Oppland) og Hol (Buskerud) og på Vestlandet i indre fjordstrøk til Årdal, Luster og Førde (Sogn og Fjordane). Det er fleire funn langsmed Trondheimsfjorden frå Skaun (Sør-Trøndelag) til Steinkjer (Nord-Trøndelag). I nord er han meir tilfeldig og er funnen i Brønnøy, Alstahaug og Vestvågøy (Nordland), Harstad og Tromsø (Troms) og altså i Alta (Finnmark). Han er funnen heilt opp til 1000 moh. i Hol (Buskerud), men han er ikkje bufast så høgt oppe.

Kvitdodre er heimleg gjennom heile Mellom- og Sør-Europa og i Asia aust til Sentral-Asia, men han er rekna som framand i heile Nord- og Vest-Europa, inkludert på Dei britiske øyane. Han er kulturspreidd og nokså utbreidd i Nord-Amerika.

Elven R og Hegre H. Kvitdodre Berteroa incana (L.) DC. www.artsdatabanken.no/Pages/345513. Lasta ned <dag.månad.år>.